Baz İstasyonu Kurulması Amacıyla Belediyenin Tasarrufunda Olan Yerlerin Kiraya Verme Yetkisi Belediye Şirketine Verilebilir mi?

Baz İstasyonu Kurulması Amacıyla Belediyenin Tasarrufunda Olan Yerlerin Kiraya Verme Yetkisinin Belediye Şirketine Verilmesi KAMU ZARARIDIR.

…. Belediyesi sınırları içinde baz istasyonu kurulması amacıyla belediyenin tasarrufunda olan yerlerin kiraya verme yetkisinin belediye şirketi olan …..Ltd. Şti.’ne verilmesi nedeniyle belediyenin kira gelirinden mahrum olduğu görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Kamu Zararı” başlıklı 71’inci maddesinde;

“…..

Kamu zararının belirlenmesinde;

…..

e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,

…..

Esas alınır.” denilmektedir.

3194 sayılı İmar Kanunu’nun 11’inci maddesinde “İmar planlarında; meydan, yol, park, yeşil saha, otopark, toplu taşıma istasyonu ve terminal gibi umumi hizmetlere ayrılmış yerlere rastlayan Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait gayrimenkuller ile askeri yasak bölgeler, güvenlik bölgeleri ile ülke güvenliği ile doğrudan doğruya ilgili Türk Silahlı Kuvvetlerine ait harekat ve savunma amaçlı yerler hariç Hazine ve özel idareye ait arazi ve arsalar belediye veya valiliğin teklifi, Maliye ve Gümrük Bakanlığının onayı ile belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeye; belediye ve mücavir alan hudutları dışında özel idareye bedelsiz terk edilir ve tapu kaydı terkin edilir….” denilmiştir.

5393 Belediye Kanunu’nun “Meclisin görev ve yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinin (e) bendinde “Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek” denilmek suretiyle üç yıldan fazla kiralamaların belediye meclisinin yetkisinde olduğu hüküm altına alınmıştır.

Yine aynı Kanun’un 34’üncü maddesinin (g) bendinde ise “Taşınmaz mal satımına, trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak; süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek” encümenin görevleri arasında sayılmıştır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde belediyelerin de bu kanuna tabi olduğu ifade edilmiştir. Dolayısı ile belediyeler adı geçen kanunda bulunan hükümler doğrultusunda kiralama işlemlerini yapacaklardır.

…. Ltd. Şti. tarafından 30.12.2010 tarihinde Belediye Başkanlığına yazılmış olan yazı ile belediyenin tasarrufunda olan kamuya ait alanlarda baz istasyonu kurulabilmesi için …. ile sözleşme imzalanması izni istenmiştir. Belediye Başkanı …. tarafından yapılan bu isteğe olur verildiği görülmüştür. Bu olur üzerine de …. Ltd. Şti. adı geçen cep telefonu operatörleriyle baz istasyonu kurulması için sözleşme imzalamıştır.

Yukarda yer verilen mevzuat hükümleri ile belediyenin mülkü taşınmazların ve belediyenin tasarrufu altındaki kamuya ait alanların kiralanması işleminin yetkisi, üç yıla kadar olanlarda belediye encümeninde ve üç yıldan fazla olanlarda ise belediye meclisinde olmasına rağmen belediye başkanının kendi tasarrufu ile bu yönde işlem tesis etmesi hukuken mümkün değildir.

Belediye tasarrufunda olan yerlerin kiraya verilmesi neticesinde belediyenin gelir elde edeceği açıktır. Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 71’inci maddesinde idare gelirlerinin tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması halinde kamu zararına neden olunacağı ifade edilmiştir. Baz istasyonu kurulması için yer kiralaması, Belediye ile GSM operatörleri arasında mevzuat hükümleri çerçevesinde yapılması gereken bir işlemdir. Bu hususa uyulmaması nedeniyle de kamu zararına sebebiyet verilmiştir.

Sorumlu Belediye Başkanının Temyiz Kuruluna yapmış olduğu itirazında; 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nda yer alan işgal harcı karşılaştırması yapılmaksızın hesaplama yapıldığını, atıl duran yerlerin bu vesile ile gelir sağlanan konumuna getirildiğini, kamu zararı varsa da kasıt bulunmadığını, bireysel menfaat veya yararlanma hususunda illiyet bağı kurulamayacağını ifade ederek 6085 sayılı Kanunun muhtelif maddeleri üzerinde görüşlerini belirterek, özellikle belediyenin ortak olduğu şirketin kamu görevlisi sayılan yetkililerin de sorumluluk kapsamına alınılması gerektiğini vurgulayıp tazmin hükmünün kaldırılması istenmişse de;

Belediye mülkiyetinde olan taşınmazların kiralanmasına ilişkin olarak 5393 sayılı Kanun’un 18’inci maddesi ile üç yılı aşan kiralamalar için Belediye Meclisine, aynı Kanun’un 34’üncü maddesinin (g) fıkrasıyla da üç yıla kadar olan kiralamalar için de Belediye Encümenine yetki verilmiştir. Ayrıca 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun "kapsam" başlıklı maddesi ile belediyelerin de bu Kanuna tabi olduğu ifade edilmiştir. Kiralamadaki bu açık hükümlere rağmen, belediye başkanı sıfatıyla hukuki düzenlemelere aykırı işlem yapılmıştır.

Belediye şirketine sözleşme yapma yetkisi Belediye Başkanı sıfatı ile verilen "olur"la gerçekleştiğinden kira gelirinin elde edilmemesi sonucu oluşan kamu zararından (Belediye Başkanı) …. tek başına sorumludur.

Bu nedenle, Belediye tasarrufunda bulunan yerlerin …… Ltd. Şti. tarafından mevzuata aykırı olarak kiraya verilmesi nedeniyle belediyenin uğradığı gelir kaybı sonucu neden olunan kamu zararı tutarı ….. TL’nin Belediye Başkanı ….’ya tek başına ödettirilmesine oy birliğiyle karar verildi.